HAYAT PAHALILIĞI ENDEKSLERDE DEĞİL HAYATIN İÇİNDE… DÖRT KİŞİLİK AİLENİN AÇLIK SINIRI 1.405 TL, YOKSULLUK SINIRI 4.578 TL VERGİ DÜZENLEMESİ YAPILARAK AZALMASI ÖNLENEN NET ASGARİ ÜCRET 1.300 TL BİR KİŞİNİN GEÇİM MALİYETİ 1.738 TL/AY MUTFAK ENFLASYONU AYLIK YÜZDE 1,38 ORANINDA ARTIŞ GÖSTERDİ.
Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu’nun (TÜRK-İŞ) yirmi dokuz yıldan bu yana her ay düzenli olarak yaptığı “açlık ve yoksulluk sınırı” araştırmasıyla çalışanların içinde bulundukları geçim şartları ortaya konulmakta ve değişim izlenmeye çalışılmaktadır.
TÜRK-İŞ Araştırmasının Ekim 2016 ayı sonucuna göre;
Dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması tutarı (açlık sınırı) 1.405,30 TL, Gıda harcaması ile birlikte giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer aylık harcamaların toplam tutarı ise (yoksulluk sınırı) 4.577,51 TL olmuştur. Bekar bir çalışanın aylık yaşama maliyeti ise 1.738,32 TL
olarak gerçekleşmiştir.
Tablo 1: Dört Kişilik Ailenin Açlık ve Yoksulluk Sınırı (TL/Ay)
Ekim 2015
Aralık 2015
Eylül
2016
Ekim 2016
Yetişkin Erkek Gıda Harcaması
377,69
381,94
388,51
394,60
Yetişkin Kadın Gıda Harcaması
314,70
318,17
317,95
322,67
15–19 Yaş Grubu Çocuk Gıda Harcaması
407,08
412,38
410,70
416,96
4–6 Yaş Grubu Çocuk Gıda Harcaması
273,62
272,77
269,05
271,07
Açlık Sınırı
1.379,09
1.385,26
1.386,22
1.405,30
Yoksulluk Sınırı
4.492,15
4.512,25
4.515,37
4.577,51
* Gıda harcaması tutarı, yuvarlama nedeniyle, toplamda farklı olabilmektedir.
Yapılması gereken aylık gıda harcaması tutarı bir önceki aya göre 19 TL artmıştır. Aylık yaşam maliyetindeki bir aylık artış ise 62 TL olmuştur.
Dört kişilik bir ailenin “insan onuruna yaraşır bir yaşam düzeyi” sağlaması için yapılması gereken harcama tutarı kuşkusuz ücret düzeyi değildir. Bu tutar, haneye girmesi gereken toplam gelir miktarıdır. İşgücüne katılma oranının düşük, hanede çalışan ve gelir sağlayan birey sayısının az olduğu ülkemiz koşullarında ele geçen ücret düzeyi çoğu zaman geçim şartlarını karşılamakta yetersiz kalmaktadır.
Ancak, tek bir kişinin geçimi için hesaplanan tutarı -olması gereken- asgari ücret düzeyi olarak nitelendirmek mümkündür. Hatırlanacağı üzere, 2016 yılında geçerli olacak aylık net asgari ücret 1.300 TL olarak belirlenirken, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) bir kişinin geçim maliyetini ayda net 1.600 TL olarak hesaplamıştı. Aynı dönem itibariyle TÜRK-İŞ tarafından hesaplanan tutar ise aylık net 1.683 TL olmuştu. Günümüzde bu tutar 1.738 TL olarak hesaplanmaktadır. Günümüzde geçerli net asgari ücret gelir ile sadece bir kişinin yapması gereken harcama tutarı arasındaki fark ücretli çalışanların geçim koşullarını yansıtan önemli bir gösterge olmaktadır.
Gıda harcamaları, aile bütçesinde özellikle yoksul kesimlerin hanelerinde ağırlıklı yer tutmaktadır. Gündemde tartışmaya açılmak istenen, enflasyon sepetinde gıdanın payının düşürülerek tüketici fiyatları endeksinin geriletilmesi niyeti “enflasyonu sanal geriletme” niyetlerinin yansımasıdır. Günlük hayatta yoksulluk devam etmektedir.
Genel olarak yaş-sebze fiyatlarındaki değişim gıda harcamasını ve gıda harcaması da enflasyonu etkilemektedir. TÜRK-İŞ Gıda Endeksi ile TÜİK Gıda Endeksi ve TÜİK Tüketici Fiyatları Endeksi’ndeki değişimin ortalama yıllık artış olarak izlendiği aşağıdaki grafikte de görüleceği üzere, gıda fiyatları özellikle son üç ayda tüketici fiyatları endeksinin altında bir seyir izlemektedir.
