ÇALIŞANLARIN DERDİ GEÇİM…
DÖRT KİŞİLİK AİLENİN AÇLIK SINIRI 1.479 TL, YOKSULLUK SINIRI 4.818 TL
BİR KİŞİNİN GEÇİM MALİYETİ BİR AYDA 85 TL ARTARAK 1.847 TL/AY OLDU.
MUTFAK ENFLASYONU 2017 YILINA HIZLI GİRDİ: AYLIK ARTIŞ YÜZDE 3,28 ORANINDA.
Ekonomideki belirsizlik, döviz fiyatlarındaki dalgalanma ve artış eğilimi, elverişsiz mevsim koşulları ile birlikte artan fiyatlar çalışanın bütçesini olumsuz etkiledi. 2017 yılı için işveren-hükümet temsilcileri tarafından belirlenen net 1.404,16 TL/Ay asgari ücret daha işçinin eline geçmeden aşındı.
TÜİK tarafından aylık net 1.668,90 TL/ay olarak belirlenen bir kişinin geçim maliyetine rağmen asgari ücret 264,84 TL/Ay eksik olarak yürürlüğe girmişti.
TÜRK-İŞ tarafından asgari ücret yürürlüğe girmeden önce net 1.761,74 TL/ay olarak hesaplanan bir işçinin geçim maliyeti ise Ocak 2017 ayında gerçekleşen fiyat artışları sonucu net 1.847,16TL/Ay tutarına ulaştı. Diğer bir ifadeyle, sadece son bir ay itibariyle bir ay içinde tek bir işçinin yaşama maliyeti net 85,42 TL/Ay arttı. Böylece asgari ücretteki aylık net 104,06 TL’lik artışın yüzde 82’si fiyat artışlarına gitmiş oldu.
TÜRK-İŞ (Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu) tarafından otuz yıldan bu yana her ay düzenli olarak yapılan “açlık ve yoksulluk sınırı” araştırması çalışanların karşı karşıya bulundukları geçim şartlarını ortaya koymaktadır.
Çalışanların aile bütçesinde ağırlıklı yer oluşturan gıda harcamalarındaki fiyat artışı “mutfak enflasyonu” olarak tanımlanmakta ve yaşam koşullarını doğrudan etkilemektedir. TÜİK tarafından yapılan “Tüketici Fiyatları Endeksi Hesaplamaları”nda 2017 yılı için gıda harcamaları payının düşürülmesi, ücretli çalışanlar açısından enflasyon verilerini tartışmalı duruma getirecektir.
TÜRK-İŞ Araştırmasının 2017 Ocak ayı sonucuna göre;
Dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması tutarı (açlık sınırı) 1.479,18 TL, Gıda harcaması ile birlikte giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer aylık harcamaların toplam tutarı ise (yoksulluk sınırı) 4.818,16 TL olmuştur. Bekar bir çalışanın aylık yaşama maliyeti ise 1.847,16 TL olarak gerçekleşmiştir.
Tablo 1: Dört Kişilik Ailenin Açlık ve Yoksulluk Sınırı (TL/Ay)
Aralık 2015
Ocak 2016
Aralık 2016
Ocak 2017
Yetişkin Erkek Gıda Harcaması
381,94
404,48
399,91
413,76
Yetişkin Kadın Gıda Harcaması
318,17
332,95
328,19
339,19
15–19 Yaş Grubu Çocuk Gıda Harcaması
412,38
429,70
424,40
439,17
4–6 Yaş Grubu Çocuk Gıda Harcaması
272,77
280,07
279,67
287,05
Açlık Sınırı
1.385,26
1.447,20
1.432,17
1.479,18
Yoksulluk Sınırı
4.512,25
4.714,00
4.665,04
4.818,16
* Gıda harcaması tutarı, yuvarlama nedeniyle, toplamda farklı olabilmektedir.
Dört kişilik bir ailenin “insan onuruna yaraşır bir yaşam düzeyi” sağlaması için yapması gereken toplam harcama tutarı son bir ayda 153 TL artmıştır. Bu tutarın 47 TL’si gıda fiyatlarındaki artıştan kaynaklanmıştır.
TÜRK-İŞ’in verileri temel alındığında “mutfak enflasyonu”ndaki değişim Ocak 2016 ayında şöyle gerçekleşmiştir:
Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin “gıda için” yapması gereken asgari harcama tutarı bir önceki aya göre yüzde 3,28 oranında artış göstermiştir. Yılın ilk ayı itibariyle fiyatlardaki artış yüzde 3,28 oranındadır. Gıda enflasyonunda son on iki ay itibariyle artış oranı yüzde 2,21’dir. Yıllık ortalama artış oranı ise yüzde 3,10 olarak hesaplanmıştır.
Tablo 2: Gıda Harcamasındaki Değişim
Ocak 2014
Ocak 2015
Ocak 2016
Ocak 2017
Bir önceki aya göre değişim oranı (%)
1,63
1,98
4,47
3,28
Bir önceki yılın Aralık ayına göre değişim oranı (%)
1,63
1,98
4,47
3,28
Bir önceki yılın aynı ayına göre değişim oranı (%)
9,64
14,34
15,15
2,21
12 aylık ortalamalara göre değişim oranı (%)
8,76
14,46
14,36
3,10
Konfederasyonun piyasadan bizzat derlediği fiyatlarla oluşturulan TÜRK-İŞ Gıda Endeksi ile TÜİK Gıda Endeksi’ndeki değişim aylık bazda incelendiğinde benzeri yönde eğilim olduğu görülmektedir.
Aralık 1987’den bu yana yapılan araştırma, bu bültenle, 350. Ay’ı geride bırakmaktadır.
